Hóa ra tốc độ phát triển ở mặt đông của thân cây hoa hướng dương sẽ
nhanh vào ban ngày và rất chậm vào ban đêm, còn ở mặt tây của thân cây
thì ngược lại hoàn toàn, dẫn tới có sự chênh lệch về tốc độ phát triển
giữa 2 mặt, từ đó cho phép loài cây độc đáo này có thể luôn xoay hướng
về phía Mặt Trời. Đây chính là đáp án cho thắc mắc kéo dài gần 100 năm
qua về khả năng kỳ lạ của loài hoa hướng dương. Chẳng những có hình dạng
cánh hoa giống như các tia nắng mà hoa hướng dương còn có một khả năng
kỳ lạ là biết hướng mặt về phía Mặt trời.
Câu hỏi thế nào một loại thực vật lại có thể tự di chuyển trong suốt
một ngày theo hướng của Mặt Trời đã làm đau đầu các nhà khoa học trong
suốt gần 100 năm qua để tìm lời giải đáp. Và cuối cùng trong nghiên cứu
vừa công bố bởi các nhà khoa học tại UC Davis đã tiết lộ một số bí mật
đằng sau chuyển động kỳ lạ của hoa hướng dương. Vào lúc khởi đầu ngày
mới, hoa hướng dương "nhìn" về phía Mặt Trời ở hướng đông. Trong suốt
một ngày, nó sẽ liên tục xoay theo hướng di chuyển của Mặt Trời để luôn
"nhìn" vào đó cho tới khi kết thúc ở hướng tây.
Vào ban đêm, nó lại quay trở lại hướng đông để bắt đầu theo dấu Mặt
Trời vào ngày hôm sau. Các nhà khoa học cho rằng, việc luôn hướng theo
Mặt Trời sẽ giúp hoa hướng dương thúc đẩy quá trình tăng trưởng và thu
hút côn trùng tới thụ phấn nhiều hơn. Nhằm chứng minh điều đó, các nhà
khoa học đã tiến hành thử nghiệm so sánh tốc độ phát triển giữa những
bông hoa bình thường so với những bông hoa bị ép không cho quay theo Mặt
Trời. Kết quả cho thấy, những bông hoa hướng dương bị ép không quay
theo Mặt Trời (bị cố định lại hoặc đặt trong các khu vực không có ánh
sáng Mặt Trời trực tiếp) sẽ có khối lượng kém hơn và số lượng lá cũng ít
hơn so với những cây được phát triển một cách tự do.
Trong một thử nghiệm khác, nhóm đã thử chấm một vết mực lên thân cây
và liên tục ghi hình lại. Kết quả họ phát hiện ra rằng mặt phía đông của
thân cây sẽ lớn nhanh hơn khi hướng về phía Mặt trời. Khi nó xoay, mặt ở
phía tây sẽ phát triển. Và chính điều này dẫn tới sự chênh lệch tốc độ
phát triển giữa 2 phía đông và tây của thân cây, đồng thời, cho phép nó
có thể xoay từ đông sang tây, sau đó từ tây sang đông. Giáo sư sinh vật
học Stacey Harmer, người đứng đầu nghiên cứu giải thích chi tiết hơn:
"Tốc độ phát triển ở mặt đông sẽ nhanh vào ban ngày và rất chậm vào
ban đêm, ngược lại, tốc độ phát triển ở mặt tây của thân cây lại chậm
vào ban ngày và nhanh hơn vào ban đêm. Chính điều đó đã giúp thân cây
hoa hướng dương xoay từ đông sang tây và ban ngày và sau đó là từ tây
sang đông vào ban đêm."
Đồng thời, nhóm nghiên cứu còn phát hiện rằng hoa hướng dương được
làm nóng bằng ánh sáng Mặt Trời sẽ thu hút nhiều côn trùng hơn. Mặt đông
sẽ nhanh nóng vào buổi sáng và nhờ đó sẽ thu hút nhiều ong tới để thụ
phấn. Giáo sư Harmer cho rằng "chu kỳ chuyển động hàng ngày không chỉ
xuất hiện trên hoa hướng dương mà nhiều loại động vật khác, bao gồm cả
con người cũng có khả năng này. Thậm chí ngay cả khi tiếp xúc với ánh
sáng nhân tạo thì hoa hướng dương cũng sẽ điều chỉnh chuyển động của nó
theo một chu kỳ phù hợp. Đây chỉ là ví dụ đầu tiên về một chiếc đồng hồ
sinh trưởng của thực vật và có thể, nó còn được áp dụng trên nhiều loài
sinh vật khác ngoài tự nhiên."