Ngày xửa ngày xưa ở một ngôi làng nọ, có một cậu bé rất thông minh tên
là Mã Lương. Cha mẹ Mã Lương mất sớm, cậu phải sống cuộc sống côi cút
một mình, hàng ngày vào rừng kiếm củi sống qua ngày. Mã Lương rất thích
vẽ nhưng vì nhà cậu nghèo quá nên một cây bút vẽ cũng không mua nổi.
Một ngày khi đang trên đường gánh củi đi bán, tình cờ cậu đi ngang qua
cửa của một nhà quan lớn trong làng. Cậu quan sát thấy một họa sĩ đang
vẽ tranh cho quan xem. Thích quá, cậu cố gắng tiến sát lại cửa sổ để
nhìn cho thật kỹ. Cậu mạnh dạn hỏi người họa sĩ:
- Bác hoạ sĩ ơi, cháu thích được vẽ từ hồi nhỏ nhưng nhà cháu nghèo lắm
nên không có tiền mua bút, bác có thể cho cháu một chiếc bút vẽ bác
nhé!
Viên quan và tay họa sĩ nghe cậu nói vậy thì cười phá lên chế diễu:
- Đã nghèo lại còn đua đòi vẽ vời, thôi mày cứ an phận với nghề bán củi của mày, cút đi cho tao vẽ nốt!
Mã Lương nghe vậy không những không xấu hổ mà còn tức tối đáp lại:
- Việc học thì làm gì phải phân biệt giàu nghèo, chả nhẽ nghèo thì không được học vẽ sao?
Nói xong rồi cậu bỏ đi. Mặc dù bị chế nhạo thẳng thừng như vậy nhưng Mã
Lương vẫn không hề bỏ cuộc, cậu quyết tâm theo đuổi niềm đam mê của
chính mình. Tranh thủ mỗi lần lên núi để kiếm củi, cậu nhặt những cành
cây rơi dưới đất để vẽ phong cảnh, chim chóc ngay trên nền đất. Khi cắt
cỏ gần bờ sông, cậu lại túm những ngọn cỏ lại làm thành bút, chấm xuống
nước và vẽ khung cảnh thiên nhiên xung quanh lên tảng đá. Tối về được
nghỉ ngơi, cậu lại dùng những hòn than trong bếp củi vẽ lên khắp vách
tường trong nhà.
Với lòng đam mê nhiệt huyết dành cho hội họa, cộng với tài quan sát rất
tinh tế và tài năng thiên phú, những con chim mà cậu vẽ nên dường như
biết hót, những chú cá giống như đang bơi lội tung tăng dưới làn nước
trong xanh. Có lần Mã Lương vẽ một con chó sói lên vách núi, vì giống
thật quá mà dê, bò… tưởng rằng có sói thật mà sợ hãi không dám lên núi
gặm cỏ. Người trong làng thấy Mã Lương chăm chỉ học vẽ bèn hỏi:
- Mã Lương ơi, cháu chăm chỉ học vẽ thế để mai sau đi vẽ cho nhà quan lấy tiền phải không?
Mã Lương lắc đầu đáp rằng:
- Không đâu bác ơi, cháu sẽ không bao giờ dùng tài năng vẽ của mình để
phục vụ cho nhà quan. Cháu chỉ vẽ cho người dân nghèo mà thôi!
Với sự siêng năng của mình và tài năng bẩm sinh mà ông trời ban tặng,
Mã Lương ngày một tiến bộ. Tuy vậy ước ao của cậu là có được một cây bút
vẽ thật sự để vẽ những bức tranh bằng mực thật đẹp thì chưa thế thành
hiện thực, cậu vẫn phải vẽ những bức tranh bằng nước hay trên vách đá.
Một đêm nọ, khi Mã Lương đang mơ màng đi vào giấc ngủ thì bỗng trong
nhà rực lên một ánh hào quang sáng chói. Bước ra từ luồng sáng đó là một
ông cụ râu tóc bạc phơ với đôi mắt hiền từ. Cụ tặng cho Mã Lương một
cây bút vẽ và dặn dò rằng:
- Mã Lương, ta tặng cháu cây bút thần này, sở hữu nó cháu sẽ có trong
tay rất nhiều phép màu và quyền năng thần kỳ. Nhưng cháu phải ghi nhớ
lời cháu đã nói: “Chỉ vẽ để giúp đỡ người nghèo khó, và vì người dân
nghèo mà cầm bút vẽ”.
Dặn dò xong xuôi, ông cụ vụt biến mất cùng vầng hào quang khiến cho Mã
Lương còn chưa kịp nói lời cảm ơn. Tỉnh dậy, Mã Lương ngỡ đây chỉ là một
giấc mộng, nhưng lạ thay khi nhìn xuống thì cây bút vẽ đang nằm trong
tay mình. Cậu sung sướng reo lên:
- Tuyệt vời quá! Ta đã có bút để tha hồ vẽ rồi!
Mã Lương hào hứng ngay lập tức trổ tài hội họa của mình. Cậu đưa tay vẽ
một chú chim, bỗng nhiên từ trong tranh chú chim bay ra và cất tiếng
hót lanh lảnh. Cậu vẽ thêm một con cá thì con cá trong tranh biến thành
cá thật và quẫy đuôi bơi tung tăng.
- Quả đúng đây là cây bút thần rồi!– Mã Lương vui sướng reo lên.
Ghi nhớ lời hứa với ông tiên trong giấc mơ, hàng ngày Mã Lương vẽ không
biết mệt mỏi để giúp đỡ người dân nghèo trong làng. Nhà nào thiếu cày
em vẽ cày, thiếu trâu em vẽ trâu, thiếu ruộng em vẽ ruộng…
Một hôm khi đi ngang qua một mảnh ruộng, thấy bác nông dân gầy gò đang
gò lưng kéo cày, đất ruộng rắn khiến cho bác nông dân mồ hôi ướt đẫm mà
vẫn không cày nổi. Thương bác vất vả, Mã Lương lấy bút ra vẽ một con
trâu to khỏe tặng cho bác.
Một tên quan huyện bản tính tham lam nghe ngóng được rằng Mã Lương có
trong tay cây bút thần, muốn vẽ gì cũng được, hắn bèn lệnh cho quân lính
tới gô bắt Mã Lương giải về. Sau đó hắn ngang nhiên sai bảo cậu vẽ cho
hắn thật nhiều vàng bạc châu báu. Nhưng Mã Lương trẻ tuổi kiên quyết đáp
lời:
- Ông có giết tôi thì tôi cũng không vẽ!
Tức giận trước sự cứng đầu của Mã Lương, hắn cho quân giam cậu vào ngục
tối bỏ mặc cho cậu chịu đói khát, không cho thức ăn nước uống. Đêm hôm
đó tuyết rơi dày, trời lạnh cắt da cắt thịt. Tên quan vui mừng nghĩ thầm
trong bụng “Chắc chắn thằng ranh Mã Lương đã chết đói chết rét trong đó
rồi, cho đáng đời cái tội cãi lời ta”. Đoạn hắn hí hửng khoác áo ấm mò
vào ngục xem cậu giờ ra sao. Không thể tin vào mắt mình, vào đến ngục
hắn chứng kiến Mã Lương vẫn đang hoàn toàn khỏe mạnh, cậu đang ngồi sưởi
bên đống lửa ấm và ăn những chiếc bánh nướng thơm phức.
Tên quan tức giận sai quân lính chạy vào cướp lấy chiếc bút thần của Mã
Lương, nhưng khi vừa tới cửa phòng giam thì đã không thấy Mã Lương đâu
nữa, còn lại trong phòng là chiếc thang mà cậu vẽ vẫn còn dựa ở đó. Quan
đùng đùng nổi giận hò hét quân lính tức tốc đuổi theo nhưng không sao
đuổi kịp vì Mã Lương đã nhanh tay vẽ cho mình một con tuấn mã phóng nước
đại cao chạy xa bay khỏi làng.
Vì không muốn để lộ khả năng của mình, Mã Lương đã chạy tới một ngôi
làng xa rất xa. Cậu ở lại thị trấn đó và làm nghề vẽ tranh để kiếm sống.
Vì không muốn những gì mình vẽ ra lại biến thành thật, nên các bức hoạ
vẽ ra đều cố tình khuyết đi một thứ gì đó. Con thì thiếu mắt, con thì
thiếu chân…
Một hôm, Mã Lương vẽ một con cò trắng, trong lúc vẽ cậu sơ ý để rơi một
giọt mực vào mắt con cò. Thế là con cò từ trong tranh vỗ cánh bay ra.
Tin tức về cậu bé có tài năng vẽ tranh thành thật nhanh chóng bay đi
khắp mọi nơi. Viên quan nơi Mã Lương lập tức báo ngay cho hoàng đế. Ngay
sau đó, Mã Lương đã bị quân lính triều đình bắt và điệu về hoàng cung.
Hoàng đế bắt được Mã Lương thì ra lệnh cho cậu vẽ cho hắn những gì hắn
muốn. Biết tên hoàng đế này là một kẻ tàn ác chuyên ức hiếp dân lành nên
khi hắn bảo vẽ Rồng thì cậu vẽ cho hắn một con tắc kè, hắn sai vẽ chim
phượng hoàng thì cậu tặng cho hắn một con quạ đen xấu xí. Hai con tắc kè
và quạ hóa thật chui khỏi tranh cắn nhau chí tróe làm hoàng đế tức
điên. Hắn cướp cây bút thần và giam Mã Lương vào ngục.
Tên hoàng đế cướp được cây bút thần thì loay hoay vẽ một núi vàng,
không ngờ lại thành ra một đống đá, đá từ trên cao rầm rầm rơi xuống làm
hắn suýt nữa thì toi mạng.
Biết rằng chỉ có duy nhất Mã Lương mới có thể làm ra được phép màu từ
cây bút này, hoàng đế thả Mã Lương ra, ngọt nhạt dùng những lời nịnh nọt
hòng dụ dỗ cậu vẽ theo ý hắn. Vì muốn lấy lại cây bút, Mã Lương đã giả
vờ đồng ý. Hoàng đế bảo cậu vẽ ra một cây có thể hái ra tiền vàng. Mã
Lương múa bút vẽ ra biển cả, sau đó em mới vẽ ra một hòn đảo nhỏ trên đó
có cây hái ra tiền vàng.
Hoàng đế lại nhẫn nhịn dụ cậu vẽ cho hắn một con thuyền lớn để lái ra
đảo hái vàng trên cây. Mã Lương lại vẽ thuyền đúng như ý hắn. Ngay tắp
lự hoàng đế và những tên tham quan vội vàng trèo ngay lên thuyền để ra
dảo hái vàng. Mã Lương tiếp tục vẽ ra một cơn gió để đẩy thuyền ra khơi
nhanh hơn. Đợi cho thuyền ra xa thật xa bờ, Mã Lương huơ bút vẽ gió nổi
rất to, sóng biển cuộn trào dữ dội. Con thuyền chao đảo không thể cự nổi
gió to sóng lớn nên đã lật nhào, nhấn chìm cả lũ tham quan và tên hoàng
đế tham ác xuống đáy biển sâu.
Sau khi dùng tài năng và trí khôn của mình trừng trị được bè lũ gian
ác, Mã Lương lại quay trở về dùng cây bút thần vẽ giúp đỡ dân nghèo.